Współczesna ortodoncja pozwala na skuteczne leczenie nawet zaawansowanych wad zgryzu – zarówno u dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Jeśli terapia prowadzona jest z zastosowaniem tradycyjnych aparatów stałych, dla sporej części pacjentów dużym wyzwaniem jest utrzymanie w tym czasie prawidłowej higieny jamy ustnej. Jest to kluczowe, bo aparat stały – ze względu na swoją budowę – stanowi dodatkowe miejsce retencji płytki bakteryjnej, co zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy i stanów zapalnych dziąseł. Aby uniknąć powikłań oraz zapewnić optymalne warunki do prawidłowego przebiegu leczenia ortodontycznego, konieczne jest więc stosowanie się do określonych zasad higieny.
Współczesna ortodoncja rozwija się niezwykle dynamicznie, oferując coraz nowocześniejsze metody leczenia wad zgryzu, dzięki którym terapia jest mniej inwazyjna i uciążliwa dla pacjentów. Zalicza się do nich np. alignery, czyli przezroczyste nakładki prostujące zęby. Mają one charakter ruchomy, co oznacza, że można je wyjmować z jamy ustnej np. przed jedzeniem czy szczotkowaniem zębów, a później z powrotem je zakładać, dzięki czemu codzienne funkcjonowanie jest o wiele łatwiejsze.
Mimo zalet tego typu rozwiązań, często wybieranym sposobem leczenia ortodontycznego nadal pozostają jednak tradycyjne aparaty stałe, zwłaszcza w przypadku najbardziej skomplikowanych wad zgryzu. Ma na to wpływ zarówno ich skuteczność, niższa cena w porównaniu z alignerami oraz większa dostępność w gabinetach.
Stały aparat ortodontyczny – kiedy się go stosuje?
Aparaty stałe stosuje się w leczeniu różnego rodzaju wad zgryzu. Wskazania do ich stosowania obejmują m.in. stłoczenia zębów, zgryz krzyżowy, przodozgryz i tyłozgryz. Ich główną zaletą jest precyzyjna kontrola nad przemieszczeniem zębów, co pozwala na kompleksową korekcję zgryzu.
Leczenie aparatem stałym może trwać od kilkunastu miesięcy do kilku lat – w zależności od stopnia skomplikowania wady, wieku pacjenta oraz jego indywidualnych predyspozycji.
Dlaczego higiena jamy ustnej podczas noszenia aparatu jest szczególnie ważna?
Aparat stały, jak sama nazwa wskazuje, jest użytkowany przez pacjenta w sposób ciągły, 24 godziny na dobę. Nie ma możliwości, aby wyjąć go z jamy ustnej np. przed jedzeniem albo wieczornym szczotkowaniem zębów. Z tego powodu w trakcie leczenia bardzo istotna jest wyjątkowo precyzyjna, dokładna i regularna higiena jamy ustnej, która pozwala zapobiegać najczęstszym powikłaniom związanym z terapią ortodontyczną. Zalicza się do nich:
- zwiększone ryzyko próchnicy – elementy aparatu, czyli zamki i łuki ortodontyczne, stanowią dodatkowe powierzchnie retencyjne dla płytki nazębnej, co utrudnia usuwanie bakterii i sprzyja rozwojowi ubytków,
- odwapnienia szkliwa – jeśli płytka bakteryjna nie jest regularnie usuwana, na powierzchni szkliwa mogą pojawić się białe plamy, czyli początkowe zmiany demineralizacyjne,
- zapalenie dziąseł – nagromadzenie płytki nazębnej wokół zamków i pod łukiem ortodontycznym może prowadzić do stanów zapalnych dziąseł wymagających leczenia periodontologicznego,
- halitoza – brak skutecznej higieny sprzyja namnażaniu się bakterii beztlenowych, co prowadzi do nieprzyjemnego zapachu z ust.
Aparat stały a higiena jamy ustnej
Higiena jamy ustnej podczas noszenia aparatu ortodontycznego wymaga uwagi i precyzji – dlatego warto znać jej najważniejsze zasady.
Mycie zębów
Podczas noszenia aparatu mycie zębów po każdym posiłku nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ w zamkach i łukach mogą gromadzić się resztki pokarmowe, które – nieusunięte podczas szczotkowania – nie tylko zwiększają ryzyko próchnicy, ale także nieestetycznie wyglądają.
Prawidłowa higiena jamy ustnej podczas noszenia aparatu ortodontycznego wymaga stosowania specjalistycznych akcesoriów. Szczoteczka ortodontyczna o specjalnym układzie włosia skutecznie oczyszcza zamki i przestrzenie wokół łuku. Warto również korzystać ze szczoteczek jednopęczkowych, które ułatwiają doczyszczanie trudno dostępnych miejsc. Stosowana na co dzień pasta do zębów powinna zawierać fluor, który wzmacnia szkliwo i chroni przed rozwojem próchnicy.
Uzębienie należy szczotkować przez co najmniej 3-4 minuty, wykonując delikatne ruchy wymiatające, aby skutecznie usunąć płytkę bakteryjną.
Czyszczenie przestrzeni między zębami
Aby skutecznie usuwać resztki pokarmowe, oprócz szczoteczki należy stosować nici dentystyczne przeznaczone dla osób noszących aparaty – zazwyczaj posiadają one wbudowane sztywne pętelki, które ułatwiają wprowadzenie nici w przestrzenie między zębami, a także nieco inną strukturę, pozwalającą precyzyjniej je oczyszczać.
Przydatnym urządzeniem może być także irygator dentystyczny, który wypuszcza strumień wody pod ciśnieniem i dzięki temu oczyszcza trudno dostępne miejsca, np. w okolicach zamków i łuków aparatu.
Płukanie jamy ustnej
Podczas codziennej higieny można sięgać po płyny do płukania jamy ustnej zawierające fluor i substancje antybakteryjne, pomagające w redukcji płytki nazębnej oraz chroniące przed stanami zapalnymi dziąseł.
Kluczowe regularne kontrole u ortodonty
Podczas noszenia stałego aparatu ortodontycznego kluczowe dla prawidłowego przebiegu leczenia są regularne wizyty kontrolne u ortodonty. Podczas wizyty specjalista ocenia stan higieny jamy ustnej, dokonuje regulacji aparatu oraz instruuje pacjenta na temat odpowiednich metod czyszczenia. W razie konieczności może zalecić profesjonalne oczyszczanie zębów z osadów i kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym.
Prawidłowa higiena jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego ma kluczowe znaczenie z jednej strony dla skuteczności terapii, z drugiej – dla zdrowia zębów i dziąseł. Regularne szczotkowanie zębów, stosowanie nici dentystycznych, płukanek oraz wizyty kontrolne pozwalają uniknąć powikłań i uzyskać optymalne efekty leczenia.
Nowoczesne, dopasowane do indywidualnych potrzeb leczenie ortodontyczne oferujemy w Dento Clinic w Radomsku. Umów się na konsultację i dowiedz się, w jaki sposób możesz zadbać o zdrowie i estetykę swojego uśmiechu!