Leczenie ortodontyczne krok po kroku. Co warto wiedzieć?

2025-01-14
Wady zgryzu to problem zarówno estetyczny, jak i zdrowotny – na jego pozbycie się pozwalają jednak współczesne metody leczenia ortodontycznego. Choć jest to proces wieloetapowy, dość długotrwały, wymagający ze strony pacjenta samodyscypliny i zaangażowania, to efekty mogą być naprawdę spektakularne. Zastanawiasz się, jak wygląda leczenie ortodontyczne krok po kroku? Przeczytaj nasz przewodnik i poznaj główne […]

Wady zgryzu to problem zarówno estetyczny, jak i zdrowotny – na jego pozbycie się pozwalają jednak współczesne metody leczenia ortodontycznego. Choć jest to proces wieloetapowy, dość długotrwały, wymagający ze strony pacjenta samodyscypliny i zaangażowania, to efekty mogą być naprawdę spektakularne. Zastanawiasz się, jak wygląda leczenie ortodontyczne krok po kroku? Przeczytaj nasz przewodnik i poznaj główne etapy leczenia wady zgryzu!

Wady zgryzu to nie tylko problem estetyczny, ale również zdrowotny. Nieleczone mogą prowadzić do wielu komplikacji. Zalicza się do nich między innymi:

  • nadmierne ścieranie zębów, co może prowadzić do rozwoju nadwrażliwości zębów, osłabienia ich struktury i zwiększenia podatności na urazy mechaniczne,
  • trudności w utrzymaniu higieny jamy ustnej, co zwiększa ryzyko próchnicy i chorób przyzębia (nieprawidłowo ustawione zęby trudno dokładnie oczyścić podczas codziennego szczotkowania),
  • problemy z prawidłową artykulacją niektórych głosek, co może prowadzić do zaburzeń wymagających interwencji logopedy,
  • bóle mięśni twarzy, stawów skroniowo-żuchwowych, karku i głowy,
  • obniżenie samooceny i komfortu psychicznego, co wpływa na jakość życia pacjenta.

Na skuteczne leczenie nawet zaawansowanych wad zgryzu pozwala współczesna ortodoncja, która – dzięki rozwojowi innowacyjnych metod i technik – staje się coraz mniej inwazyjna. Oczywiście terapia cały czas jest procesem wieloetapowym, wymagającym współpracy pacjenta z ortodontą. Przyjrzyjmy się, jak wygląda leczenie ortodontyczne krok po kroku

Pierwsza wizyta u ortodonty: wywiad, badanie wstępne, zlecenie diagnostyki

Pierwsza wizyta u ortodonty ma charakter konsultacyjno-diagnostyczny. Lekarz przede wszystkim przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad, by poznać jego indywidualną sytuację zdrowotną, a także ocenić oczekiwania odnośnie leczenia. Wywiad obejmuje pytania dotyczące nawyków (np. obgryzanie paznokci, ssanie kciuka), występowania bruksizmu, poziomu higieny jamy ustnej, ale także zdrowia ogólnego, w tym przebytych chorób i przyjmowanych leków.

Następnie wykonywane jest badanie wstępne, w trakcie którego dentysta ocenia:

  • ogólny stan zębów, czyli obecność próchnicy, ubytków pochodzenia niepróchnicowego, stan wypełnień,
  • wizualne ustawienie zębów oraz relacje między łukami zębowymi,
  • stan dziąseł i przyzębia,
  • funkcje stawów skroniowo-żuchwowych, np. obecność trzasków czy ograniczenia ruchomości.

Podczas wizyty zlecana jest także specjalistyczna diagnostyka stomatologiczna.

Diagnostyka przed leczeniem ortodontycznym 

Diagnostyka to fundament skutecznego leczenia ortodontycznego. Pozwala ona zarówno rozpoznać wadę oraz ocenić jej stopień zaawansowania, jak i zaplanować terapię. Obejmuje przede wszystkim badania obrazowe – pantomogram (ocena struktury kostnej i korzeni zębów), cefalometrię (analiza proporcji czaszki i relacji zgryzowych) oraz tomografię komputerową CBCT, pozwalającą uzyskać bardzo precyzyjne, trójwymiarowe obrazy tkanek twarzoczaszki.

Diagnostyka przed leczeniem ortodontycznym to także pobranie wycisków gipsowych lub skanów 3D zębów umożliwiających stworzenie modeli diagnostycznych – ich analiza pozwala na ocenę relacji zębowych, ich nachylenia, wad ustawienia, wzajemnego położenia szczęki i żuchwy itp. Dentysta może również wykonać dokumentację fotograficzną pacjenta.

Na podstawie wszystkich tych danych ortodonta opracowuje indywidualny plan leczenia.

Plan leczenia ortodontycznego: wybór aparatu

Plan leczenia przygotowany przez dentystę uwzględnia rodzaj wady, stopień jej zaawansowania, wiek pacjenta, jego preferencje, oczekiwania, jak również możliwości finansowe. Kluczowym elementem jest wybór aparatu ortodontycznego. Aparaty ruchome są zazwyczaj przeznaczone dla dzieci z niewielkimi wadami zgryzu w początkowym stadium. U starszych osób standardem są aparaty stałe – wśród opcji terapeutycznych może znaleźć się:

  • aparat stały metalowy: jeden z najczęściej wybieranych, pozwalający na skuteczne leczenie nawet zaawansowanych wad, a jednocześnie najbardziej przystępny cenowo,
  • aparat stały estetyczny: również mocowany w jamie ustnej na stałe, ale wykonany z materiałów o wysokim poziomie estetyki, np. porcelany albo szafiru, zapewniających dyskretny wygląd,
  • aparat lingwalny: przeznaczony dla pacjentów o bardzo wysokich oczekiwaniach estetycznych, mocowany na wewnętrznej powierzchni zębów (od strony języka).

Innowacyjną metodą leczenia stosowaną zarówno u dzieci, jak i u dorosłych są natomiast nakładki ortodontyczne (alignery). Są wykonane z bezpiecznych, lekkich i całkowicie przezroczystych materiałów, można je samodzielnie wyjmować z jamy ustnej i z powrotem zakładać na zęby, np. przed i po posiłku. Proces leczenia z ich zastosowaniem jest bardzo komfortowy.

Lekarz ortodonta szczegółowo omawia wady i zalety każdego rodzaju aparatu, dostosowując wybór do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Zabiegi przygotowawcze przed założeniem aparatu ortodontycznego

Zanim dojdzie do zamocowania aparatu na zębach pacjenta (lub zanim zacznie użytkować nakładki), konieczne są zabiegi przygotowawcze. Kluczowe kroki to:

  • wyleczenie próchnicy: usunięcie wszystkich ognisk zapalnych oraz opracowanie ubytków, wymiana wypełnień,
  • higienizacja zębów: obejmuje skaling, piaskowanie i fluoryzację,
  • ekstrakcje: w niektórych przypadkach konieczna jest ekstrakcja zębów, np. usunięcie ósemek albo zębów zatrzymanych,
  • wyleczenie ewentualnych stanów zapalnych dziąseł: to również element mający ogromny wpływ na skuteczność i bezpieczeństwo terapii.

Wizyty kontrolne

Podczas leczenia ortodontycznego niezbędne są regularne wizyty kontrolne. W zależności od potrzeb, odbywają się mniej więcej co 4-6 tygodni. W ich trakcie ortodonta monitoruje postępy leczenia, wykonując pomiary i porównania z planem, dokonuje regulacji zamków aparatu, zmieniając siły działające na zęby, wymienia ligatury itp. Pacjent otrzymuje również bieżące wskazówki dotyczące codziennej higieny, pielęgnacji aparatu itp.

Należy wyraźnie podkreślić, że wizyty kontrolne w trakcie leczenia wady zgryzu są koniecznością! Brak dyscypliny w tym względzie może wpływać na czas leczenia i jego efektywność.

Retencja, czyli utrwalenie uzyskanych efektów

Po zakończeniu aktywnej fazy terapii i zdjęciu aparatu konieczna jest retencja, czyli okres, kiedy uzyskane efekty leczenia należy utrwalić.

Aparaty retencyjne zazwyczaj mają postać drucików mocowanych do wewnętrznej powierzchni zębów lub przezroczystych nakładek – ich głównym celem jest utrzymywanie nowej pozycji zębów. Czas trwania retencji to indywidualna kwestia. U niektórych pacjentów wynosi kilka miesięcy, u innych – kilka lat, a część musi użytkować retainery do końca życia.

Leczenie ortodontyczne to inwestycja w zdrowie i piękny uśmiech. Proces ten wymaga czasu i zaangażowania, ale efekty są tego warte – nie tylko pod względem estetycznym, ale także funkcjonalnym. W Dento Clinic w Radomsku oferujemy nowoczesne podejście oparte na najnowszych technologiach i wieloletnim doświadczeniu. Zaufaj ekspertom i umów się na wizytę już dziś, by rozpocząć drogę do swojego wymarzonego uśmiechu!