Recesja dziąseł to schorzenie, które może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i estetycznych. Na szczęście nowoczesna stomatologia oferuje borykającym się z nim pacjentom metody leczenia, które nie tylko hamują postęp choroby, ale również przywracają estetyczny, naturalny wygląd dziąseł.
Recesja dziąseł to proces stopniowego przesuwania się brzegu dziąsła w kierunku wierzchołka korzenia zęba, co prowadzi do odsłonięcia jego powierzchni korzeniowej. W praktyce klinicznej wyróżnia się recesje o charakterze lokalnym (dotyczące jednego lub kilku zębów) oraz uogólnionym, obejmujące większe obszary jamy ustnej.
Rozwój recesji dziąsłowych u części pacjentów może przebiegać bezobjawowo, zaś u innych – powodować szereg dolegliwości: od nadwrażliwości na zmiany temperatury, przez dyskomfort podczas szczotkowania, po trudności z utrzymaniem prawidłowej higieny w odsłoniętych miejscach na linii dziąseł. W skrajnych przypadkach nieleczona recesja może doprowadzić do rozchwiania i utraty zębów.
Jakie są główne przyczyny powstawania recesji dziąsłowych?
Etiologia recesji dziąseł jest wieloczynnikowa i może obejmować zarówno czynniki lokalne, jak i ogólnoustrojowe.
- Nieprawidłowa technika szczotkowania zębów
Stosowanie zbyt dużej siły lub używanie szczoteczki z twardym włosiem może prowadzić do mechanicznego uszkadzania tkanek dziąseł. Szczególnie niebezpieczne jest poziome „szorowanie” zębów, które prowadzi do szybkiej recesji.
- Czynniki genetyczne
Osoby z cienkim, delikatnym biotypem dziąsła są bardziej narażone na rozwój recesji, zwłaszcza przy obecności czynników drażniących.
- Zapalenie dziąseł i choroby przyzębia
Stany zapalne dziąseł oraz choroby przyzębia prowadzą do destrukcji tkanek podporowych zęba, w tym przyczepu nabłonkowego i kości wyrostka zębodołowego, co skutkuje recesją.
- Nieleczone wady zgryzu
Zęby nieprawidłowo ustawione w łuku często nie mają prawidłowego podparcia kostnego, co skutkuje lokalnymi recesjami dziąseł.
- Bruksizm
Patologiczne zaciskanie i zgrzytanie zębami generuje siły okluzyjne powodujące mikrourazy przyzębia oraz pogłębianie recesji.
- Palenie tytoniu
Negatywnie wpływa na odżywienie i ukrwienie tkanek, a także zaburza procesy gojenia, prowadząc do zwiększonego ryzyka chorób przyzębia oraz recesji dziąseł.
Niechirurgiczne metody leczenia recesji dziąseł
W początkowych stadiach recesji możliwe jest zastosowanie niechirurgicznych metod leczenia. Ich celem jest zatrzymanie postępu choroby oraz poprawa komfortu pacjenta.
- Indywidualny instruktaż higieny jamy ustnej – edukacja pacjenta na temat odpowiednich technik szczotkowania, pomoc w doborze odpowiednich akcesoriów do higieny (szczoteczka z miękkim włosiem, pasta o niskim poziomie ścieralności).
- Skaling i piaskowanie – usunięcie płytki nazębnej i kamienia nazębnego, które wywołują stan zapalny w obrębie dziąseł oraz przyzębia.
- Leczenie nadwrażliwości odsłoniętych szyjek zębowych – stosowanie preparatów z fluorem, argininą, azotanem potasu czy lakierów ochronnych.
- Terapia laserowa – lasery diodowe lub erbowe mogą być wykorzystywane do redukcji stanu zapalnego i wspomagania regeneracji tkanek.
- Szynowanie zębów – przy zwiększonej ruchomości zębów spowodowanej zanikiem tkanek podporowych.
Choć te metody nie przywracają utraconej tkanki dziąsłowej, mogą skutecznie zatrzymać postęp recesji i znacząco poprawić komfort pacjenta.
Leczenie chirurgiczne recesji dziąseł
Jeśli niechirurgiczne metody leczenia recesji dziąseł okazują się niewystarczające, a utrata tkanek postępuje lub powoduje znaczne dolegliwości estetyczne i funkcjonalne, zalecane jest wdrożenie chirurgicznych procedur rekonstrukcyjnych. W zależności od klasyfikacji recesji, stopnia zaawansowania zmian oraz warunków anatomicznych stomatolog dobiera odpowiednią technikę operacyjną.
Jedną z najczęściej stosowanych metod jest przeszczep tkanki łącznej z podniebienia, który pozwala na skuteczne pokrycie recesji dziąsła oraz odsłoniętej powierzchni korzenia. Przeszczepy zapewniają stabilność biologiczną i trwałe rezultaty estetyczne.
Inną metodą jest przesunięcie płata śluzówkowo-dziąsłowego – technika mikrochirurgiczna polegająca na przesunięciu dziąsła ku koronie zęba. Wykonywane są także zabiegi chirurgiczne z użyciem matryc kolagenowych, które eliminują konieczność pobierania tkanki z podniebienia, co zwiększa komfort pacjenta i skraca czas rekonwalescencji. Alternatywą są preparaty biologiczne, które stymulują regenerację cementu korzeniowego, więzadeł ozębnej i kości.
Zabiegi przeprowadzane są w technice mikrochirurgicznej, przy użyciu sprzętu powiększającego, co pozwala na precyzyjne operowanie w delikatnym obszarze dziąseł, zmniejsza ryzyko błędów oraz powikłań.
Czy recesji dziąseł można zapobiegać?
Profilaktyka recesji dziąseł powinna być integralną częścią codziennej higieny jamy ustnej. Kluczowe znaczenie ma nie tylko regularne mycie zębów, ale również odpowiednia technika szczotkowania, dobór właściwej pasty i szczoteczki, eliminacja czynników ryzyka oraz regularne kontrole w gabinecie stomatologicznym. W szczególności podczas codziennego szczotkowania zębów powinny uważać osoby z cienkim biotypem dziąsłowym.
Niezwykle ważne w profilaktyce recesji dziąseł jest ewentualne leczenie wad zgryzu – przemieszczone zęby mogą nie mieć wystarczającego podparcia kostnego, co zwiększa ryzyko recesji. Pacjenci użytkujący protezy, szyny relaksacyjne lub aparat ortodontyczny powinni regularnie zgłaszać się na kontrole stomatologiczne.
Recesja dziąseł to nie tylko defekt estetyczny – to sygnał, że w przyzębiu zachodzą niekorzystne zmiany, które mogą doprowadzić do poważnych powikłań. Nowoczesna stomatologia oferuje skuteczne metody jej leczenia, dostosowane do potrzeb i oczekiwań pacjenta. Zarówno techniki niechirurgiczne, jak i mikrochirurgiczne zabiegi rekonstrukcyjne – takie jak przeszczepy dziąseł – pozwalają na przywrócenie zdrowia i harmonii uśmiechu.
Jeśli zauważasz u siebie objawy recesji dziąseł – nadwrażliwość zębów, odsłonięcie korzeni, dyskomfort podczas szczotkowania – nie zwlekaj! Umów się na konsultację w Dento Clinic w Radomsku. Oferujemy kompleksową diagnostykę i leczenie recesji dziąseł w oparciu o najnowsze osiągnięcia periodontologii. Nasz zespół zadba o Twoje zdrowie i estetykę uśmiechu – zapraszamy!